Làm thế nào giữ được nhân viên giỏi?

Đó là bức xúc lẫn thách thức được đưa ra từ hơn 100 nhà quản lý nhân sự ở các doanh nghiệp (DN) miền Trung tại hội thảo “Làm thế nào giữ được nhân viên giỏi?”. Hội thảo do Công ty VISNAM và Business Edge (Chương trình phát triển kinh tế tư nhân - MPDF) vừa tổ chức (ngày 5/8/2006) tại Đà Nẵng.

Mất “cả chì lẫn chài”

Là một đơn vị chuyên “săn đầu người” ở Đà Nẵng, ông Lương Trọng Khoa - giám đốc điều hành VISNAM - chia sẻ: “Việc giữ người giỏi tại DN trước sức hút từ các DN nước ngoài, DN danh tiếng đang và sẽ là thử thách lớn mà tất cả DN phải đối mặt trong tiến trình hội nhập sâu rộng”. Một DN ngành du lịch chua chát trước sự “chảy máu chất xám” mà đơn vị ông “tiền mất tật mang”. 

Số là DN này có một hướng dẫn viên được tạo điều kiện cọ xát thực tế, được đơn vị cho học trong ngoài nước, được tham gia các phiên đàm phán kinh doanh... Và tất nhiên, nhân viên (NV) này tiến bộ rõ rệt, làm việc hiệu quả cao và mang khách về cho DN cũng như DN đãi ngộ, ưu đãi anh ta hơn hẳn NV khác. Tất cả những bước trên của DN này hòng tạo nguồn một lãnh đạo giỏi. 

Đùng một cái, NV này làm đơn xin thôi việc. DN mới... bật ngửa, bèn hứa hẹn tăng lương, thăng chức, tạo môi trường làm việc tốt hơn. 

Song người  này vẫn cứ ra đi. Không chỉ mất người giỏi, DN này còn mất “cả chì lẫn chài” bởi NV này đầu quân cho DN du lịch khác có sức hấp dẫn hơn. Mọi bí quyết kinh doanh, nguồn khách, cung cách hoạt động... của DN cũng theo NV giỏi này sang DN cạnh tranh khác.

Chị Thu Tuyết (Công ty TNHH Thanh Phú) cho rằng một khi NV giỏi muốn ra đi thì chỉ có “trời”... mới giữ họ được. Còn DN thường thụ động, bất lực khi muốn giữ chân họ. Bà Nguyễn Trương Minh - chuyên gia lĩnh vực nhân sự Business Edge - nhận xét: “Vấn đề này thuộc qui luật tất yếu của thị trường lao động và đây là một xu hướng làm đau đầu các DN. Bởi thường một NV giỏi ra đi kéo theo một số người khác, tác động xấu đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của DN. Và tình trạng này rơi vào bất cứ cấp nào, từ quản lý đến kỹ thuật viên, công nhân”.

Bà Nguyễn Trương Minh - chuyên gia lĩnh vực nhân sự Business Edge nhận xét “NV giỏi ra đi thường do DN bởi DN chưa xây dựng được mối quan hệ tương tác bền vững, thiếu những cơ hội thông hiểu nhau. Vì vậy, tạo một môi trường cộng tác giữa DN - NV giỏi rất cần thiết. Công bằng trong đánh giá năng lực, thành tích, tạo cơ hội phát triển như nhau, quan hệ làm việc tích cực, thông tin hai chiều, giảm sự bất mãn, tăng yếu tố động viên”. 

Giữ chân người giỏi: cần có chiến lược

Ông Trọng Khoa cảnh báo: nếu VN gia nhập WTO, các “đại gia” sẽ đến thị trường VN, họ sẽ “săn” NV giỏi với các chính sách và đãi ngộ hấp dẫn hơn. Việc giữ chân NV giỏi giữa các DN sẽ khó khăn hơn. 

“NV giỏi thường năng động và cầu tiến; năng lực tốt; khả năng tự phát triển cao, kiến thức - kỹ năng - kinh nghiệm làm việc nổi trội. Từ đó  thường dẫn đến bệnh ngôi sao hay kiêu binh” - anh Ngọc Vinh, Công ty Vilube, nhận xét. Cũng theo anh Vinh, để giữ họ cần phải có người đối trọng; đừng để xảy ra tình trạng chỉ có một NV giỏi nắm nhiều công việc. 

Khi đó NV giỏi sẽ có động lực cạnh tranh, họ khó mắc bệnh “sao” và tạo nên môi trường “không mợ thì chợ cũng đông”. Chia sẻ kinh nghiệm, anh Trung Nhật - Công ty cổ phần dược phẩm Việt Hà - cho rằng ngoài các chính sách đãi ngộ NV giỏi phải chú ý xây dựng văn hóa DN, tạo môi trường làm việc thân thiện và chuyên nghiệp, NV giỏi sẽ thấy DN như một gia đình, trong đó có “bóng dáng” của mình.

Trước nạn khan hiếm NV giỏi, các DN không phải áp dụng những biện pháp đối phó nhất thời mà cần phải có chiến lược (từ thu hút, tuyển dụng, hội nhập đến cộng tác) - bà Trương Minh nhấn mạnh giải pháp này sau nhiều năm khảo sát của Business Edge. Riêng với thu hút rất quan trọng: thu hút người giỏi bên ngoài và giữ người giỏi bên trong. Khâu tuyển dụng chuyên nghiệp cũng góp phần lôi kéo và giữ NV giỏi. Đồng thời sự thiếu chuyên nghiệp và minh bạch trong tuyển dụng đã làm nhiều DN mất NV giỏi ngay trong tầm tay. Đa phần DN đợi đến khi NV nộp đơn xin nghỉ mới tìm cách “níu chân”. 

“Việc giữ người phải bắt đầu ngay từ lúc NV mới vào DN và tạo điều kiện họ hòa nhập nhanh trong DN” - ông Khoa nhấn mạnh yếu tố hội nhập này.

Nguồn: Bài viết "Để người giỏi không ra đi" của tác giả Việt Hùng trên tuổi trẻ online.